Co to jest legenda:
Legenda to opowieść przekazywana przez tradycję ustną, która łączy elementy rzeczywiste z elementami urojonymi lub cudownymi, oprawioną w konkretny kontekst geograficzny i historyczny.
Legendy są ściśle związane z lokalną kulturą i tradycjami, stąd zwykle zawierają elementy związane z konkretną społecznością lub miejscowością. To sprawia, że przyjmuje się je jako prawdziwe historie, ponieważ postać, moment historyczny lub miejsce wymienione w legendzie są znane wszystkim.
Przykładami legend mogą być historie La Llorona, La Sayona, Silbon, Aleja pocałunku, itp.
Słowo legenda pochodzi z łaciny legenda, pochodzące z legre co oznacza „przeczytać”. Jest używany w znaczeniu „warte przeczytania lub poznania” i odnosi się do wydarzeń, które są pamiętane i rozpowszechniane tak, że historia zwycięża w czasie, takich jak narracje religijne, które najwyraźniej dały początek użyciu tego terminu.
Funkcje legend
Ten rodzaj narracji wyróżnia się oparciem na rzeczywistości i anonimowością, wśród innych cech, które zobaczymy poniżej.
są przekazywane ustnie lub pisemnie
Chociaż legendy były pierwotnie przekazywane ustnie z pokolenia na pokolenie, można je również rozpowszechniać w formie pisemnej. Dziś można znaleźć kompilacje legend w formie drukowanej lub cyfrowej.
Mają element rzeczywistości
Legendy opierają się całkowicie lub częściowo na prawdziwym wydarzeniu, momencie lub postaci. Ta cecha pozwala zlokalizować to, co jest opowiadane w określonym kontekście.
Na przykład legendy historyczne o bitwach królewskich lub legendy miejskie, które rzekomo miały miejsce w znanym miejscu.
Zwykle mają fantastyczny komponent
Legendy zawierają element nadprzyrodzonej, magicznej lub fantastycznej postaci, na przykład zaklęte miejsce lub postać z paranormalnymi mocami.
Na przykład w legendzie o La llorona kobieta z opowieści zwykle znika na oczach ofiary.
Jego postacie są reprezentacjami archetypów
Archetypy to uniwersalne reprezentacje wzorców zachowań, takich jak bohater, złoczyńca czy mądra kobieta.
Na przykład w legendach historycznych często występuje bohater, który uratował grupę ludzi lub kraj, podczas gdy w wielu wiejskich opowieściach obecny jest archetyp złej wiedźmy.
Są to anonimowe kreacje
Legendy nie mają znanego autora. Z tego powodu szczegóły są zwykle modyfikowane w czasie dzięki wspólnemu wkładowi, co powoduje powstanie wielu wersji tej samej historii.
Na przykład Sprawa Bretanii to zbiór tekstów z okresu średniowiecza napisanych przez różnych autorów francuskich i angielskich. Każdy z nich wniósł swoją wersję legendy o Królu Arturze i Rycerzach Okrągłego Stołu.
Odnoszą się do konkretnego miejsca lub momentu historycznego
W legendach rozpoznawalne jest miejsce, rok, wydarzenie lub postać, dlatego kontekst jest łatwy do zidentyfikowania przez czytelników lub słuchaczy opowieści.
Przykładem jest legenda o wzgórzu La Bufa w Meksyku. Jest to królewska naturalna formacja, która podobno posiada sekretne schody prowadzące do podziemnego pałacu pokrytego złotem.
Uwzględnij elementy lokalnego folkloru
Legendy zawierają elementy lub symbole kontekstu kulturowego opowieści, takie jak czarownice, gobliny, duchy, święci, czarodzieje, miejsca o właściwościach magicznych itp.
Na przykład na wiejskich obszarach Ameryki Łacińskiej postać goblina jest częścią lokalnego folkloru, dlatego często można znaleźć legendy związane z tymi postaciami.
Więcej na ten temat przeczytasz w Charakterystyce legendy.
Elementy legendy
Aby opowiedzieć legendę, potrzebne są postacie, argument opisujący sytuację w sposób ogólny, fabuła wskazująca kolejność argumentu, kontekst lub odniesienie do czasoprzestrzeni oraz narrator, który mówi nam, co się dzieje.
- Postacie: to oni wykonują działania w ramach opowieści. Mogą być bohaterami, ale mogą też reprezentować inne typy archetypów, takie jak czarodziejka, kochankowie, matka itp. Na przykład w legendzie o La Lloronie bohaterami są sama Llorona i ludzie (zwykle mężczyźni), z którymi spotyka się w odludnych miejscach.
- Argument: to czynności, które rozgrywają się w historii, uporządkowane chronologicznie. Na przykład argumentem La Llorony jest to, że chodzi o kobietę, która wędruje w poszukiwaniu swoich dzieci i wydaje rozdzierające serce dźwięki.
- Wątek: to kolejność działań podniesionych w argumencie. W legendach fabuła zaczyna się od wstępu, kontynuuje węzłem lub konfliktem, a kończy się rozwiązaniem lub rozwiązaniem, zbieżnym z kolejnością argumentu. W innych tekstach narracyjnych, takich jak powieść, fabuła może zaczynać się od zakończenia.
- Kontekst: są odniesieniami, które służą do ustalenia narracji, jak miejsce i czas. Na przykład „W ciemnej ulicy w centrum Caracas…”.
- Anegdociarz: to ten, który opowiada historię. W legendach narrator jest w trzeciej osobie, czyli jest kimś, kto nie uczestniczy w opowieści. Przykładem może być „Taksówkarz zobaczył kobietę ubraną na biało, usłyszał jej niepocieszony płacz i od razu wiedział, że znalazł La Llorona”.
Części legendy
Elementy legendy są zorganizowane w strukturę składającą się z początku, węzła lub konfliktu oraz rozwiązania. Każdy z nich wyjaśnimy poniżej.
Początek. To przedstawienie miejsca, postaci i czasu historii. Daje czytelnikowi lub słuchaczowi kontekst odniesienia i daje wskazówki dotyczące przyszłych wydarzeń. Na przykład
„W rejonie La Hoyada, w centrum Caracas, wielu sąsiadów zgłaszało obecność kobiety ubranej na biało, prawie zawsze o północy”.
Węzeł. To konflikt historii. Tutaj wiadomo, jakie są intencje bohaterów i ich możliwe konfrontacje.Przykładem może być:
„Antonio Bracho, taksówkarz w okolicy, opowiedział z przerażeniem, jak kobieta nagle pojawiła się w jego samochodzie, prosząc go, aby zabrał ją do dzieci”.
Rozkład. Konflikt dobiega końca, prawie zawsze dzięki interwencji magicznego komponentu. Na przykład:
„Taksówkarz odwrócił się plecami do kobiety i zaczął się modlić podczas jazdy. Po kilku minutach widmowa obecność zniknęła.”
Rodzaje legend
Istnieją trzy główne kategorie legend: według odbiorców, do których są kierowane, ich pochodzenia lub tematu. A ta sama legenda może być jednocześnie kilku rodzajów, jak na przykład legenda miejska, która jednocześnie jest horrorem. Wiedząc o tym, zagłębimy się w te klasyfikacje.
W zależności od rodzaju odbiorców
Legenda dziecka
Legenda dziecięca to rodzaj bajki przeznaczonej dla dzieci, która zawiera elementy fantastyczne lub wyimaginowane należące do tradycji ludowej. W niektórych przypadkach próbują wyjaśnić pochodzenie miejsca lub przeszłych wydarzeń.
Zwykle mają za zadanie uczyć jakiegoś zachowania lub ostrzegać przed pewnymi niebezpieczeństwami, z jakimi może spotkać się dziecko. Czasami są to popularne legendy przystosowane do dzieci poprzez eliminację elementów nieodpowiednich dla ich wieku.
Przykładem dziecięcej legendy może być historia o św. Mikołaju, Mikołaju czy Mikołaju, rozpowszechniona w wielu krajach iz pewnymi odmianami.
Zgodnie z jego pochodzeniem
Legenda miejska
Legenda miejska to wymyślona opowieść, która wpisuje się we współczesny folklor społeczeństwa masowego, dzięki czemu odróżnia się je od legend lokalnej tradycji ludowej.
Są one zwykle rozpowszechniane za pośrednictwem środków masowego przekazu, takich jak radio, telewizja, a zwłaszcza internet. Niektóre z nich zawierają elementy nieprawdopodobne i, jak przystało na cechy legendy, większość jest rozpowszechniana tak, jakby były prawdziwe. Często są one powiązane z teoriami spiskowymi.
Na przykład: legenda, według której Walt Disney został kriogenizowany, aby w przyszłości ożywić swoje ciało. Innym przykładem może być historia autostrady duchów.
Wiejska legenda
Jest to narracja, która toczy się w terenie i jest zwykle przekazywana ustnie, stąd opowiedziane fakty są trudne do zweryfikowania. Zazwyczaj są kojarzone z miejscami lub ludźmi w tym obszarze.
Przykładem wiejskiej legendy jest to, że ludzie (zwykle kobiety) pojawiają się na środku drogi, prosząc o pomoc, a następnie znikają.
Lokalna legenda
Są to historie przypisywane wydarzeniom lub osobom związanym z bardzo konkretnymi miejscami, takimi jak gmina, region lub stan. Wielokrotnie istnienie tego typu legend zamienia miejsce w miejsce zainteresowania turystycznego.
Wyraźnym przykładem lokalnej legendy jest legenda o potworze z Loch Ness, znajdującym się w Szkocji, który co roku przyciąga setki turystów pragnących zobaczyć rzekomą istotę żyjącą w jeziorze.
Zgodnie z jego tematem
Legenda grozy
Znane również jako legendy eschatologiczne, są to historie lub historie, które próbują zaszczepić w słuchaczu strach. Zwykle zawierają makabryczne motywy, takie jak śmierć lub ból, a także paranormalne postacie lub zdarzenia.
Czasami są liczone tak, jakby były prawdziwe, odnoszące się do kogoś bliskiego (na przykład przyjaciela znajomego) lub do wydarzeń, które rzekomo miały miejsce w pobliskim miejscu (na przykład znany las, droga lub jaskinia). Przykładem legendy grozy jest legenda o płaczącej kobiecie lub legenda o chupacabrze.
Legenda historyczna
Jest to rodzaj legendy, która opowiada o wydarzeniach historycznych, takich jak zakładanie miast, wojny, najazdy, procesy podbojów, rewolucje itp. Historie te mieszają elementy prawdziwe z fantazją, co potęguje fakt, że chcemy zrecenzować.
Przykładem legendy historycznej jest legenda króla Artura. Mimo, że jest fikcyjną postacią w literaturze angielskiej, jest zwykle związany z prawdziwymi wydarzeniami, takimi jak jego udział w bitwie pod Mount Badon, która miała miejsce w 516 roku.
Legenda religijna
To legenda, która opowiada o nadprzyrodzonych epizodach związanych z życiem i dziełem świętych, ludzi, którzy żyli życiem poświęconym życiu religijnemu lub pomaganiu najbardziej potrzebującym. Opisują również sytuacje, w których należy dokonać wyboru między dobrem a złem, ukazywanie się zwykłym ludziom aniołów lub świętych itp.
Przykładem legendy religijnej jest objawienie Matki Boskiej z Guadalupe Juanowi Diego Cuauhtlatoatzinowi w grudniu 1531 roku, które później doprowadziło do powstania pierwszej świątyni poświęconej temu poświęceniu.
Legenda etiologiczna
Jest to rodzaj legendy, która wyjaśnia powstawanie elementów natury, takich jak góry, rzeki, jeziora, zwierzęta itp. Legendy etiologiczne starają się zrozumieć wygląd tych elementów i są zwykle związane z istotą obdarzoną nadprzyrodzonymi darami.
Przykładem legendy etiologicznej jest powstanie Cerro Prieto, struktury wulkanicznej znajdującej się w Meksyku. Historia głosi, że po śmierci uformowała się czarodziejka, która wyrządziła wiele szkód rodzinom w regionie.
Przykłady krótkich podpisów
La Llorona
To powszechna legenda w wielu krajach Ameryki Łacińskiej. Opowiada historię kobiety, która pojawia się w nocy opłakując swoje zmarłe dzieci, zwłaszcza na samotnych ulicach lub drogach.
Przyczyny ich utraty są różne w zależności od miejscowości, gdyż w niektórych wersjach mówi się, że to ona sama utopiła je w rzece, w innych zaś była ojcem dzieci i wędruje w poszukiwaniu zemsty.
Mulat z Kordoby
Jest to meksykańska legenda, która znajduje się w mieście Kordoba w 1618 roku. W niej kobieta o imieniu Soledad oskarżana jest o bycie czarownicą. W więzieniu przekonuje jednego ze strażników, by przyniósł mu kawałek węgla i rysuje statek na środku morza.
Kiedy skończył, zapytał strażnika, czego brakuje na rysunku. - Niech statek odpłynie - odparł. Kobieta następnie wskoczyła na ścianę, w magiczny sposób wkomponowała się w rysunek i uciekła na statek.
La Mojana
Jest to lokalna legenda o kobiecie o długich złotych włosach, która mieszkała w jaskini otoczonej strumieniami znajdującej się w Luruaco na kolumbijskim Atlantyku. Kobieta pojawiła się w biały dzień, a jej uroda urzekła młodych ludzi, którzy próbując się do niej zbliżyć, znikali pod wodą.
Z biegiem czasu strumienie wyschły, a dziś jaskinia Mojana jest atrakcją turystyczną sektora.
Labirynt Parque Chas
Jest to miejska legenda o dzielnicy Parque Chas w Buenos Aires, charakteryzującej się kolistym rozkładem. Historia mówi, że nie należy chodzić po bloku, który tworzą ulice Berne, Marsylia, Haga i Genewa. Oznacza to wejście do labiryntu, który prowadzi do innej części okolicy, a nawet miasta.
Legenda głosi, że jedynym sposobem, aby nie zgubić się w labiryncie, jest przejście ulicą, która nie ma nazwy europejskiego miasta.
Złe światło
To eschatologiczna legenda pochodzenia argentyńskiego, chilijskiego i urugwajskiego. Odnosi się do pojawienia się bardzo intensywnego światła, które można zobaczyć w nocy w niektórych górach. Według opowieści, światło unosi się kilka metrów nad podłogą i może przemieszczać się bardzo szybko, dezorientując obserwatora.
Legenda (którą niektórzy nazywają dobrym światłem) mówi, że funkcją światła jest wskazywanie miejsc, w których znajdują się ukryte skarby.
Sheng Nung i pochodzenie herbaty
Jest to historyczna chińska legenda, która opowiada, jak cesarz Sheng-Nung odpoczywał pod bujnym drzewem, podczas gdy jego świta doprowadzała wodę do wrzenia. Cesarz zauważył, że liście drzewa wpadły do wody i wydzielały przyjemny zapach i chciał skosztować naparu.
Czyniąc to, zdał sobie sprawę, że napój jest nie tylko przyjemny w smaku, ale także dla jego ducha, dlatego polecił swoim poddanym poinformować całą populację o zaletach napoju i sposobie jego przygotowania. I tak rozprzestrzeniło się odkrycie herbaty.
Pochodzenie legend
Hiszpański filolog José Manuel Pedrosa potwierdza w swojej książce Legenda że w średniowieczu termin ten był używany w odniesieniu do opowiadań pisanych przez duchownych. W tych opowieściach opowiadano o życiu świętych, a elementy historyczne mieszały się z fantazją.
Narracje niereligijne nazywano opowieściami lub radami, ale z biegiem czasu każdą narrację, która chciała nadać prawdziwy charakter, prawdziwy lub nie, zaczęto nazywać legendą.
Począwszy od XVIII wieku, termin historia został ukuty w odniesieniu do prawdziwych wydarzeń, podczas gdy nazwa legenda była używana do narracji zawierających elementy fantastyczne.
Wykorzystanie realnych elementów, przedstawienie archetypów i anonimowość legend to tylko niektóre z cech charakterystycznych tego typu narracji.
Różnica między mitem a legendą
Słowa mit i legenda są często używane zamiennie. Są jednak różne. Mity to symboliczne historie, które opowiadają o pochodzeniu cywilizacji lub wyjaśniają zjawiska przyrody. Z kolei legendy to historie, które zaczynają się od określonego elementu rzeczywistości, choć mogą zawierać cechy fantastyczne.
Ponadto w mitach historie są często złożone i mają wiele postaci, takich jak historie składające się na mitologię grecką. W legendach historie są krótkie, proste i zawierają niewiele postaci.
- Folklor
- Fabuła
- Mit
- Powieść
