Czym jest Wolność:
Wolność jest zdolnością lub zdolnością człowieka do działania zgodnie ze swoimi wartościami, kryteriami, rozumem i wolą, bez ograniczeń innych niż poszanowanie wolności innych.
Jest wolność, gdy ludzie mogą działać bez przymusu i ucisku ze strony innych podmiotów. Z tego powodu mówi się, że jednostka jest na wolności lub działa na wolności, gdy nie znajduje się w stanie więźnia, nie podlega poleceniom innych osób lub jest pod przymusem.
Wolność niesie ze sobą poczucie odpowiedzialności indywidualnej i społecznej. Istnieje zatem związek między wolnością a etyką, ponieważ działanie w wolności nie jest porywaniem impulsów, ale działaniem sumiennym dla dobra własnego i wspólnego.
Wolność to koncepcja zbudowana przez społeczeństwo w celu osiągnięcia pełnego i konstruktywnego współistnienia. W tym sensie jest zapisane w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
Słowo wolność jest również używane w odniesieniu do władzy, jaką obywatele mają do działania zgodnie z własną wolą i interesami w ramach prawa.
Słowo pochodzi z łaciny wolny Tak libertatis, co oznacza „ten, który jest wolny prawnie i politycznie”. Dawniej termin ten odnosił się do tych, którzy urodzili się wolni lub uzyskali wolność po urodzeniu się w niewoli lub wasalstwie.
Charakterystyka wolności
- Sprzeciwia się uciskowi: wolność charakteryzuje się sprzeciwianiem się systemom ucisku stworzonym przez ludzi w celu kontrolowania i instrumentalizowania równych sobie. Sprzeciwia się niewolnictwu, przymusowej niewoli, przymusowi, manipulacji, szantażowi, groźbie i ciągłej inwigilacji.
- Oznacza to samostanowienie: wolność oznacza prawo do samodzielnego decydowania o swoich zainteresowaniach, przekonaniach, opiniach i działaniach.
- Jest to prawo człowieka: Wolność jest broniona jako podstawowe prawo człowieka w takim stopniu, w jakim jej poszanowanie jest gwarancją pokoju, dobra wspólnego oraz postępu indywidualnego i społecznego.
- Jest to akt odpowiedzialności: wolny człowiek jest odpowiedzialny za własne czyny i potrzeby, ale także za konsekwencje swoich działań wobec społeczeństwa.
- Jest wartością: jako wartość ideał wolności kieruje ludzkie działania w kierunku dialogu, zrozumienia, szacunku i tolerancji. Wolność inspiruje do budowy modelu społeczeństwa otwartego i demokratycznego, dążącego do pokoju.
- Ma ograniczenia: Wolność jednej osoby znajduje swoje granice w prawie do wolności innych. Korzystanie z wolności nie zwalnia nas z obowiązku zaspokojenia naszych podstawowych potrzeb.
- Wymaga dobrej informacji: Dobrym korzystaniem z wolności jest posiadanie pod ręką wszystkich niezbędnych informacji, aby dokonywać najlepszych wyborów. Im bardziej dana osoba jest poinformowana, tym więcej elementów ma do oceny podejmowania decyzji.
Rodzaje wolności
Wolność kultu lub wolność religijna
Wolność kultu lub wolność religijna odnosi się do prawa wyboru systemu przekonań religijnych i manifestowania go bez kary, groźby lub przymusu. Obejmuje wolność ogłoszenia się ateistą.
Na przykład dobrowolny wybór bycia chrześcijaninem lub muzułmaninem; zachowuj święta bez kary; żyć zgodnie z normami swojej religii, o ile nie brakuje im dobra wspólnego itp.
Wolność kultu została również ustanowiona w artykule 18 Deklaracji Praw Człowieka. W każdym kraju istnieje prawodawstwo określające, w jaki sposób dozwolone lub ograniczone jest jego wyrażanie.
Zobacz też: Wolność kultu
Wolność wypowiedzi lub opinii
Wolność wypowiedzi obejmuje prawo do wyrażania idei, opinii i uczuć w ramach norm szacunku i zdrowego współistnienia. Jest to zapisane w artykule 19 Deklaracji Praw Człowieka.
Niektóre przykłady wolności wypowiedzi to publikowanie dzieł literackich, udział w debatach publicznych i wolność prasy.
W każdym kraju obowiązują przepisy regulujące wolność wypowiedzi. Wiąże się to z pewnymi ograniczeniami, zwłaszcza w odniesieniu do mediów i ich społecznej odpowiedzialności.
Na przykład przepisy regulują wolność wypowiedzi, zabraniając propagowania przemocy lub nawoływania do nienawiści, co jest kryminalizowane przez prawo.
Wolność prasy
Wolność prasy gwarantuje prawo mediów do rozpowszechniania wśród ludności aktualnych i prawdziwych informacji bez cenzury państwa lub innych czynników władzy. Wolność prasy jest konkretną formą wolności wypowiedzi.
Wolność prasy musi być stale broniona, ponieważ jest zagrożona zarówno przez siły polityczne, jak i siły gospodarcze, które wykorzystują sponsoring jako czynnik przymusu.
Przykładem wolności prasy jest pisanie i publikowanie kontrowersyjnych wiadomości, artykułów wstępnych i opinii.
Wolność myśli
Wolność myśli odnosi się do swobodnego korzystania z refleksji, sumienia i systemu wierzeń. Obejmuje to również wolność wyrażania ich publicznie i prywatnie bez kary. Na przykład wyrażanie opinii politycznej sprzecznej z opinią kolegi lub grupy z pełnym zaufaniem.
Wolność polityczna
Każdy ma prawo do udziału w działalności politycznej w swoim kraju. Z prawa tego można korzystać bezpośrednio (jako funkcjonariusz publiczny) i pośrednio (poprzez powszechne, wolne i tajne głosowanie).
Prawo to jest zapisane w artykule 21 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Wolność polityczna nie istnieje jednak w krajach, które utrzymują różnego rodzaju autorytarne i antydemokratyczne reżimy.
Wolność wyboru
Wolność wyboru odnosi się do prawa wyboru między różnymi opcjami bez przymusu ze strony władz, innych podmiotów lub osób. Na przykład:
- swobodnie wybrać partnera do założenia rodziny (art. 16 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka);
- wybrać pracę zgodnie z własnymi zainteresowaniami i powołaniem (art. 23 pkt 1 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka);
- wybrać rodzaj edukacji dzieci (art. 26 pkt 3 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka).
Wolność zrzeszania się
Wolność zrzeszania się odnosi się do prawa do zgromadzeń i zrzeszania się ludzi w celu rozwijania działalności gospodarczej, politycznej, obywatelskiej, kulturalnej lub innej, pod warunkiem, że są one pokojowe. Zapisano to w artykule 20 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
Na przykład związki zawodowe, stowarzyszenia obywatelskie z motywacją zarobkową lub bez, tworzenie partii politycznych itp.
Wolność zrzeszania się obejmuje prawo do nieprzynależności do żadnego stowarzyszenia.
Swoboda tranzytu
Swoboda tranzytu lub przemieszczania się odnosi się do prawa do przemieszczania się z jednego terytorium na drugie. Obejmuje prawo do przekraczania granic międzynarodowych i powrotu do własnego kraju, o ile spełnione są międzynarodowe standardy.
Swoboda przemieszczania się jest zapisana w artykule 13 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
Wolność gospodarcza
Wolność gospodarcza gwarantuje prawo jednostek do pracy, inwestowania, osiągania zysków i zarządzania swoimi aktywami zgodnie z ich interesami, bez uszczerbku dla praw innych osób. Na przykład wolność tworzenia firm.
Wolność finansowa
Wolność finansowa odnosi się do stylu życia, który wynika z uzyskiwania powtarzalnego dochodu (nazywanego również dochodem pasywnym lub rezydualnym), a nie życia z pensji lub opłat (dochód liniowy).
Oznacza to całkowitą niezależność w zarządzaniu czasem osobistym. Przykładem wolności finansowej jest życie z wyników akcji firmy lub pobieranie tantiem.
To poczucie wolności jest bardzo ograniczone, ponieważ ogranicza się jedynie do niezależności pracy i w praktyce nie daje się uogólnić na wszystkie istoty ludzkie.
Koncepcja budzi również pewne kontrowersje. Na przykład to, że dana osoba cieszy się wolnością finansową, oznacza, że inni ludzie pracują, aby wytworzyć bogactwo, które ją utrzymuje. Dlatego wolność finansowa nie kwalifikuje się jako prawo człowieka.
Absolutna wolność
Wolność absolutna rozumiana jest jako całkowita i całkowita niezależność od determinacji zewnętrznych wobec jednostki, takich jak potrzeba, ustalone normy czy nawet relacje międzyludzkie.
Jako taka koncepcja wolności absolutnej jest utopijna. Oznacza to, że jest to idealizacja pojęcia wolności. Idea wolności absolutnej nie ma podstaw w rzeczywistości, ponieważ nie uznaje natury kondycji ludzkiej, zawsze podlegającej uwarunkowaniom środowiskowym, biologicznym i społecznym.
Wartość wolności
Wartość wolności polega na tym, że dzięki niej możemy publicznie wyrażać swoje idee i opinie, zdobywać wykształcenie, jakiego pragniemy lub podążać za przekonaniami, z którymi się identyfikujemy, żeby wymienić tylko kilka przykładów. Bez wolności żadna z tych rzeczy nie byłaby możliwa.
Ale nie ma absolutnej wolności. Korzystamy z wolności zawsze mając na uwadze inne wartości, które są również ważne dla życia w społeczeństwie, takie jak szacunek i odpowiedzialność.
Wolność i szacunek
Nasza wolność nie może zastąpić wolności innych. Dlatego szacunek dla opinii i przekonań innych ludzi jest niezbędny w praktykowaniu naszej wolności.
Na przykład, mamy wolność bycia ateistami, ale to nie oznacza pogardy dla wyznawców religii lub powstrzymywania innych ludzi od praktykowania ich kultów.
Wolność i odpowiedzialność
Posiadanie wolności oznacza również odpowiedzialne korzystanie z niej. Wolność nie polega na robieniu tego, co chcemy, ale na wyborze rozsądnych i odpowiedzialnych działań w obliczu konsekwencji, jakie mają dla nas i dla innych. Wolność bez odpowiedzialności to rozpusta.
Na przykład możemy zrozumieć, że mamy swobodę przychodzenia na zajęcia w dowolnym momencie. Ale prawda jest taka, że zajęcia są zaplanowane z wyprzedzeniem, aby każdy mógł w nich uczestniczyć. Spóźnianie się wpływa na nasze wyniki osobiste, sprawia, że wyglądamy nieodpowiedzialnie i rozprasza uwagę współpracowników. Uczestnictwo w wyznaczonym czasie jest aktem odpowiedzialnej wolności, ponieważ zapewnia każdemu prawo do wysokiej jakości edukacji.
Dlaczego wolność jest prawem?
Wolność jest prawem. Zostało to uznane przez społeczność międzynarodową w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka z 1948 r., podpisanej w Paryżu tuż po II wojnie światowej. Ma swoich przodków w Rewolucji Francuskiej z 1789 r. oraz w procesach zniesienia niewolnictwa, ciążących od XVIII do końca XIX wieku.
Wolność jest zapisana jako prawo człowieka do jej ochrony. Chociaż wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi, obdarzeni sumieniem i podlegają braterstwu, zawsze zdarzały się sytuacje zagrażające naszej wolności.
Rządy dyktatorskie czy współczesne formy niewolnictwa to tylko niektóre z zagrożeń dla wolności, z jakimi mamy obecnie do czynienia w różnych częściach świata.
Inne wywodzą się z prawa do wolności, takie jak prawo do edukacji, rodziny, zrzeszania się i wyboru, a te są niezbędne dla rozwoju społecznego oraz dobrobytu osobistego i zbiorowego.
Zobacz też:
- Odpowiedzialność
- Rozpusta
Wolność i etyka
Etyka i wolność są ze sobą ściśle powiązane. Funkcją etyki jest właśnie prowadzenie człowieka ku szczęściu i wolności, poprzez świadome praktykowanie Dobra oraz osobistą i społeczną odpowiedzialność.
Etyka polega na dążeniu do najwyższego możliwego dobra, nawet jeśli czasami sprzeciwia się normom lub prawom narzuconym przez tradycję w społeczeństwie. Dlatego stawianie dobra nad ślepym posłuszeństwem wymaga korzystania z wolności sumienia, ponieważ wiąże się z wielką odpowiedzialnością.
Może Cię zainteresować:
- Etyka
- Wartości
- Znane zwroty, które definiują pojęcie wolności
