Czym jest umowa społeczna:
Jest znany jako umowa społeczna, która obywatele domyślnie podpisują się z państwem, gdy zdecydują się żyć w społeczeństwie regulowanym przez to ostatnie.
Umowa społeczna to termin, który po raz pierwszy ukuł filozof Jean-Jacques Rousseau (1712-1778) w jego pracy Umowa społeczna: czyli zasady prawa politycznego opublikowany w 1762 roku.
Dla Rousseau umowa społeczna jest pogodzeniem natury i kultury, gdzie wola ogólna wyraża się w formie interesu społecznego i dobra wspólnego, a nie tylko większościowego sumowania woli prywatnych, które są egoistycznymi i prywatnymi interesami. Rousseau stwierdza w ostatniej z czterech ksiąg składających się na to dzieło, że jest ono przejawem powszechnej i społecznej woli użyteczności publicznej, z której emanuje jedyny i prawomocny autorytet państwa.
Klauzule umowy społecznej stanowią prawa i obowiązki jednostek, przy czym im więcej praw, tym więcej obowiązków. Rousseau uzasadnia zrzeczenie się swobód obywatelskich na rzecz państwa w zamian za zabezpieczenie przez państwo porządku. Za tym uzasadnieniem przemawia myśl filozofa Thomasa Hobbesa.
Myśl Rousseau była ważna dla dojrzewania koncepcji katalizujących Rewolucję Francuską (1789-1799) pod hasłem „Równość, wolność i braterstwo”.
Przykłady umowy społecznej
Formy, jakie umowa społeczna przybiera w społeczeństwie, to na przykład referenda, które jako mechanizm udziału obywateli poprzez wybory mają wpływ na decyzję rządu. Prawo obywateli do zasięgania opinii w decyzjach państwa przeciwstawia się ich obowiązkowi głosowania.
Działania mające na celu zapewnienie praw człowieka i równości w społeczeństwie należą do obowiązków państwa wobec umowy społecznej z obywatelami.
Umowa społeczna z Thomasem Hobbesem
Angielski filozof Thomas Hobbes (1588-1679) w swojej pracy Lewiatan z 1651 wspomina o umowie społecznej na mocy pierwotnego paktu między rządzonymi a namiestnikami.
Thomas Hobbes popularyzuje frazę Homo Homini Lupus przetłumaczone jako „człowiek jest wilkiem dla człowieka” w jego pracy, aby opisać podstawy niejawnej zgody oryginalny pakt lub umowa społeczna.
Hobbes odrzuca klasyczną myśl, która definiuje porządek polityczny jako konsekwencję porządku naturalnego. Zamiast tego twierdzi, że porządek polityczny jest określany przez podstawy władzy obywatelskiej odzwierciedlone w umowach i że jedynym naturalnym porządkiem, który pozostaje, jest instynkt samozachowawczy. To właśnie ten instynkt ochrony prowadzi do prawa do ochrony, prowadząc do wojen między sobą, ponieważ „człowiek jest wilkiem dla człowieka”.
To właśnie z tego powodu obywatele poświęcają prawa, które są przekazywane wyższej władzy, aby zapewnić sobie przetrwanie poprzez umowę społeczną. Ten oryginalny pakt nie jest celebrowany dobrowolnie, ale raczej ze strachu przed tym, do czego zdolne jest społeczeństwo. Hobbes definiuje, że pochodzenie paktu leży w zbiorowym egoizmie.
