Czym jest neoliberalizm:
Neoliberalizm jest teoria polityczno-ekonomiczna, która podejmuje doktrynę klasycznego liberalizmu i ponownie ją rozważa w ramach obecnego schematu kapitalistycznego na bardziej radykalnych zasadach.
Słowo jako takie jest neologizmem utworzonym przez element kompozycyjny „neo-”, który pochodzi od greckiego νέος (néos) i oznacza „nowy”, łaciński rzeczownik liberalis, a przyrostek odnoszący się do doktryny lub systemu „-izm”.
Geneza neoliberalizmu
Neoliberalizm powstaje jako reakcja na interwencję państwa jako gwaranta większej sprawiedliwości społecznej (czyli państwa opiekuńczego), a umacnia się dzięki upadkom gospodarki kapitalistycznej XX wieku, zwłaszcza zarejestrowanych pod koniec z lat dwudziestych i z lat siedemdziesiątych.
Dla neoliberalizmu państwo powinno pełnić jedynie swoje podstawowe funkcje jako organu zarządzającego w organizacji społeczeństwa, tak aby sprzeciwiało się jego ingerencji w funkcjonowanie gospodarki, aby trzymać na wodzy regulacje i podatki od handlu i finanse.
Doktryna ta sprzyja prywatyzacji firm i usług, które znajdowały się w rękach sektora publicznego, przy założeniu, że sektor prywatny jest bardziej wydajny. Opowiada się za redukcją wydatków socjalnych, promowaniem wolnej konkurencji, wielkimi korporacjami oraz osłabieniem i rozpadem związków.
Neoliberalizm uważa, że gospodarka jest głównym motorem rozwoju narodu, dlatego oprócz uznania, że wszystkie aspekty życia społeczeństwa powinny być podporządkowane prawom rynku, broni wolny handel promowanie większej dynamiki w gospodarce, która teoretycznie powinna generować lepsze warunki życia i bogactwo materialne.
Główni przedstawiciele neoliberalizmu
Jej głównymi ideologami i promotorami byli Friedrich August von Hayek i Milton Friedman, którzy zaproponowali ją jako alternatywny model ratowania gospodarki XX wieku.
Przywódcy polityczni Ronalda Reagana w Stanach Zjednoczonych, Margaret Thatcher w Wielkiej Brytanii czy Augusto Pinocheta w Chile jako pierwsi wprowadzili neoliberalną politykę w swoich krajach. Jednak dzisiaj neoliberalizm jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych nurtów ideologicznych na Zachodzie, a jego wzorem par excellence są Stany Zjednoczone.
Neoliberalizm i globalizacja
Neoliberalizm doświadczył światowej ekspansji w ostatnich dziesięcioleciach XX wieku, połączonej z rozwojem globalizacji jako procesu gospodarczego, technologicznego i społecznego, który miał wytworzyć bardziej połączony i połączony świat na poziomie rynków, społeczeństw i kultur.
Ekspansja systemu kapitalistycznego jako produkt upadku gospodarek komunistycznych wraz z zasadami neoliberalizmu, takimi jak ograniczenie ingerencji państwa w stosunki handlowe, sprzeciw wobec regulacji i ceł, wszystko w ramach systemu wolnego rynku , powoduje jedność gospodarczą na świecie, z coraz bardziej otwartymi granicami i coraz większymi wspólnymi rynkami, typowymi dla gospodarki zglobalizowanej.
Toczą się debaty na temat tego, czy globalizacja jest produktem neoliberalizmu, czy odwrotnie, chociaż prawda jest taka, że globalizacja stwarza idealne warunki dla neoliberalizmu, dlatego możemy stwierdzić, że są to procesy komplementarne.
Charakterystyka neoliberalizmu
Neoliberalizm proponuje krajom rozwiniętym i rozwijającym się kilka zaleceń, aby osiągnąć większą dystrybucję bogactwa, która zgodnie z tym modelem gwarantuje stan indywidualnego i zbiorowego dobrobytu. Wśród miar charakteryzujących ten model gospodarczy wyróżniają się:
- Wyzwolenie handlu: neoliberalizm sugeruje zniesienie lub złagodzenie ograniczeń w handlu, zwłaszcza tych odnoszących się do mobilności kapitału, z wyjątkiem tych, które dotyczą własności i bezpieczeństwa.
- Wolny rynek: w wyniku deregulacji zasad handlu i niewielkiej lub żadnej interwencji państwa rynek w neoliberalnym środowisku działa zgodnie z prawem podaży i popytu, w którym ceny są uzgadniane wyłącznie między kupującymi i sprzedającymi .
- Twarda polityka fiskalnaŚrodki te obejmowałyby między innymi zmniejszenie wydatków publicznych, obniżenie podatków od produkcji i zwiększenie podatków konsumpcyjnych.
- Elastyczność w prawie pracy: jest przeznaczony dla firm do tworzenia własnych parametrów dotyczących zatrudniania pracowników, dostosowując zasady do potrzeb organizacji. Ten punkt był jedną z głównych krytyki modelu neoliberalnego.
- Polityka monetarna przeciwdziałająca dewaluacji: W tym sensie neoliberalizm proponuje ograniczenie masy monetarnej (pieniądza dostępnego w gospodarce kraju) i podwyższenie stóp procentowych w celu uniknięcia dewaluacji waluty.
- Prywatyzacja spółek publicznych: Środek ten ma na celu zmniejszenie wydatków publicznych, zmniejszenie biurokracji i zwiększenie poziomu wydajności w produkcji i podaży usług publicznych. .
- Charakterystyka neoliberalizmu.
- Prywatyzacja.
Krytyka modelu neoliberalnego
Dla krytyków neoliberalizmu istnieje kilka istotnych powodów, dla których model nie jest opłacalny, zwłaszcza ze względów społecznych. Z punktu widzenia krytyków modelu neoliberalnego, proponowane przez niego praktyki mają na celu jedynie korzyść wytwórców bogactwa, ignorując dobro pozostałej części populacji. .
Po pierwsze, brak reguł dla wytwórców bogactwa może powodować powiększanie się przepaści społecznej, ponieważ może prowadzić do powstania nowych reguł, które generują nierównowagę w relacjach między państwem a przedsiębiorstwami, z negatywnymi konsekwencjami dla ludności.
Podobnie elastyczność w zatrudnianiu może mieć negatywne konsekwencje dla pracowników: niekorzystne umowy, niskie zarobki, brak lub ograniczenie korzyści ekonomicznych itp.
Prywatyzacja usług publicznych może przełożyć się na wyższe stawki dla ludności, co może zaszkodzić najbardziej wrażliwym sektorom. Ponadto dla krytyków modelu neoliberalnego nie jest rozsądne, aby prywatne firmy kontrolowały wrażliwe obszary państwa (telekomunikacja, podatki, usługi tożsamościowe itp.).
Obniżenie podatków dla wielkich kapitałów ograniczyłoby działania państwa, ponieważ zabrakłoby jednego z jego głównych zasobów na tworzenie i utrzymywanie programów społecznych.
Neoliberalizm w Meksyku
W Meksyku neoliberalizm pojawił się w latach osiemdziesiątych, w scenariuszu kryzysu gospodarczego, za rządów Miguela de la Madrid Hurtado, który rozpoczął wdrażanie szeregu reform neoliberalnych, które charakteryzowałyby się prywatyzacją przedsiębiorstw państwowych, kurczeniem się państwo, ograniczenie wydatków publicznych i otwarcie gospodarki, wyróżniające się zachętą do inwestowania kapitału zagranicznego, wprowadzeniem do kraju firm międzynarodowych itp.
Neoliberalną politykę w sprawach gospodarczych, narzuconą zarówno przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy, jak i Bank Światowy, będzie kontynuował Carlos Salinas de Gortari i jego następcy na czele państwa meksykańskiego, co ustąpi Meksykowi podpisania umowy o wolnym handlu ze Stanami Zjednoczonymi i Kanadą w latach 90. oraz przyznanie autonomii, między innymi, Banco de México.
