Czym jest surrealizm:
Surrealizm to awangardowy ruch artystyczno-literacki założony w 1924 roku przez André Bretona, polegający na ekspresji podświadomości poprzez literaturę, malarstwo, rzeźbę, fotografię i film.
Słowo surrealizm pochodzi z języka francuskiego surrealizm, skrócenie superrealizm lub nadrealizm. Słowo zostało zaczerpnięte od Guillaume'a Apollinaire'a, który użył go w 1917 roku do podtytułu pracy. Oznacza to „co jest ponad realizmem”.
Literatura i sztuka surrealistyczna były ściśle związane z psychoanalizą i ideami Zygmunta Freuda. Dlatego surrealizm charakteryzowało badanie podświadomości, nieskrępowana ekspresja myśli, stosowanie automatyzmu psychicznego jako metody i współpraca między różnymi dyscyplinami artystycznymi.
Dzięki temu ruch surrealistyczny przezwyciężył ograniczenia narzucane wyobraźni przez racjonalizm, przekształcił pojęcie „rzeczywistości” w sztuce oraz wprowadził nowe techniki i dynamikę twórczą.
Surrealizm stał się znany 15 października 1924 roku, kiedy poeta André Breton opublikował pierwszy Manifest surrealistyczny. Część jej członków wywodziła się z dadaizmu. Ruch ten opierał się na „absurdzie” i przechodził fazę estetycznego wyczerpania. Surrealizm wykorzystał to zgłębianie „absurdu” i cenił je jako przejaw nieświadomości.
Ruch surrealistyczny oznaczał także wzrost moralności artystycznej po I wojnie światowej, która zakończyła się w 1919 roku. Dlatego był przenikliwy dla politycznych idei momentu historycznego, głównie dla doktryn lewicowych. Jednak dotknął ją wybuch II wojny światowej, która rozproszyła jej członków po całym świecie.
Charakterystyka surrealizmu
Salvador Dali: Dalí w wieku sześciu lat, kiedy myślał, że jest dziewczyną, podnosząc skórę z wody, aby zobaczyć psa śpiącego w cieniu morza. 1950. Olej na płótnie. Zarówno obraz, jak i tytuł wyrażają ideę podświadomości według psychoanalizy.
Surrealizm reagował na burżuazyjny racjonalizm i tradycyjny kanon artystyczny, posługując się teoriami psychoanalitycznymi. Z tego celu wyłaniają się jego główne cechy.
Czysty automatyzm psychiczny: Polega na automatycznym wyłanianiu się obrazów z podświadomości, poprzez takie zasoby, jak stany transu, hipnoza i techniki, takie jak gra w wykwintne zwłoki.
Podświadoma ekspresja: Surrealizm zbliża się do nieświadomości poprzez eksplorację podświadomości. W tym celu reprezentował rzeczywistości absurdalne, oniryczne i fantastyczne, w których projektowano mity, baśnie, sny i fantazje.
Spontaniczna i nieskrępowana ekspresja myśli: Dla surrealistów uwolnienie myśli było jedyną drogą dotarcia do nieświadomości, która wyraża się poprzez sny, fobie i wyobraźnię.
Interdyscyplinarny charakter: Surrealizm wyrażał się w literaturze, malarstwie, rzeźbie, fotografii i filmie. Sprzyjał również współpracy między dyscyplinami i wkraczaniu artystów w obszary inne niż ich specjalizacja. Na przykład poeci parali się sztukami wizualnymi, a malarze poezją, fotografią i filmem.
Stworzenie przepięknego zwłok: technika kolektywna, w której każdy uczestnik napisał linię lub narysował rysunek, nie widząc tego, co zrobił poprzedni. Pozwoliło to zarówno pobudzić automatyzm psychiczny, jak i sprzyjać współpracy między artystami.
Surrealizm w malarstwie
Joanna Miro: Kataloński krajobraz lub Myśliwy. 1924. Na płótnie Miró przedstawia kataloński krajobraz zredukowany do minimum, po wywołaniu delirium z powodu głodu.
Sztuka surrealistyczna charakteryzowała się oferowaniem niezwykłych i bardzo sugestywnych obrazów. Wywyższał wyobraźnię, marzenia, ironię, erotykę i absurd.
Aby osiągnąć „czysty automatyzm psychiczny”, malarstwo surrealistyczne zwróciło się do: techniki jak wykwintne zwłoki i kalkomania. Stworzył także inne własne, takie jak frottage oraz metoda paranoidalno-krytyczna. Wszystkie te techniki miały na celu uzyskanie losowych tekstur lub uderzeń, które stymulowałyby podświadomość, tak jak wtedy, gdy bawiliśmy się, aby zobaczyć znane kształty w chmurach.
W kalkomanii te obrazy są uzyskiwane przez złożenie papieru ze świeżym atramentem pośrodku, który po otwarciu ujawnia nadrukowany odcisk stopy. w frottage, odcisk powstaje w wyniku pocierania papieru lub płótna ołówkiem o chropowatą powierzchnię.
Metoda paranoiczno-krytyczna, stworzona przez Dalego, polegała na kontemplacji prawdziwych obrazów, dopóki w wyobraźni nie obudziły się fobie, fantazje i obsesje.
Artyści wykorzystali również technikę dadaistyczną gotowe, obiekt trouvé lub znaleziony przedmiot. Polegała ona na wyrywaniu przedmiotów codziennego użytku z kontekstu i interwencji w poszukiwaniu nieoczekiwanych skojarzeń.
1. Znakomity trup. 2. Kalkomania. 3. Gotowe. 4. Frottage.
Wśród najsłynniejszych malarzy surrealizmu możemy wymienić:
- René Magritte (Belgia, 1898-1967). Najbardziej znane obrazy: Syn człowieczy, To nie jest fajka, Kochankowie!.
- Salvador Dali (Hiszpania, 1904-1989): Najbardziej znane obrazy: Trwanie pamięci, Kuszenie św. Antoniego, Metamorfoza Narcyza.
- Joanna Miro (Hiszpania, 1893-1983). Najbardziej znane obrazy: Karnawał Arlekinów, Kataloński Krajobraz, Holenderskie Wnętrzas.
- Max ernst (Niemcy, 1891-1976). Najbardziej znane obrazy: Celebes, Najświętsza Panna karząca Dzieciątko Jezus w obecności trzech świadków: Andre Bretona, Paula Eluarda i Malarza.
- Dadaizm.
- Ruchy awangardy.
Surrealizm literacki
André Breton: Wiersz-obiekt.
Surrealizm był pierwotnie ruchem literackim, który dążył do wyzwolenia się z domeny rozumu i kanonu realistycznego, panującego w ówczesnej literaturze.
Literatura surrealistyczna opowiedziała się za radykalnym odnowieniem języka literackiego i dostarczyła nowych technik kompozytorskich opartych na czystym automatyzmie psychicznym, takich jak wykwintne zwłoki.
W literaturze automatyzm psychiczny obejmuje kojarzenie pozornie niepowiązanych słów i idei. Łącząc je, podświadomość jest aktywowana przez wyobraźnię i przepływ spontanicznych myśli, aż znajdzie sens, świadomy lub nieświadomy.
Jako przykład surrealistycznego wiersza możemy przytoczyć Daj mi utopione klejnotyprzez André Bretona. Zwróćmy uwagę, jak poetycki głos prowadzi nas przez zestaw obrazów i idei, opartych na pozornie niepasujących skojarzeniach.
Daj mi tonące klejnoty
Dwóch menedżerów
Kucyk i mania krawcowa
Więc wybacz mi
nie mam czasu na oddychanie
jestem przeznaczeniem
Jak dotąd konstrukcja słoneczna mnie powstrzymywała
A teraz po prostu muszę pozwolić sobie umrzeć
Zapytaj o wagę
Kłuskiem z zaciśniętą pięścią nad głową, który brzmi
Latarnia, w której otwiera się żółte spojrzenie
Uczucie również się otwiera
Ale księżniczki trzymają się czystego powietrza
potrzebuję dumy
I kilka popularnych kropli
Aby ogrzać garnek spleśniałych kwiatów
U podnóża schodów
Boska myśl w gwiaździstym krysztale błękitnego nieba
Wyrazem kąpiących się jest śmierć wilka
Miej mnie jako przyjaciela
Przyjaciel ognisk i fretek
Spójrz na siebie dwa razy
Przeczytaj swoje kary
Moje wiosło z palisandru sprawia, że twoje włosy śpiewają…
Podobnie surrealistyczni poeci wykorzystywali środki wizualne, aby zwiększyć zdolność ekspresji języka i zakwestionować granice między słowem a obrazem. Na przykład poeci stworzeni wiersze-obiekty, kompozycja łącząca słowo pisane z interweniowanymi obiektami.
Poeci tacy jak hrabia Lautréamont czy Arthur Rimbaud są uznawani za prekursorów surrealizmu, w których twórczości antycypowane są niektóre jego charakterystyczne elementy.
Niektórzy z najwybitniejszych pisarzy surrealistycznych to:
- André Breton (Francja, 1896-1966). Poeta, teoretyk i eseista. Wybitne dzieła: Manifest surrealizmu, Nadja, Antologia czarnego humoru Tak Magiczna sztuka.
- Louis Aragon (Francja, 1897-1982). Poeta i powieściopisarz. Wybitne prace: Le Paysan w Paryżu; Traktat o stylu; Aurélyen.
- Filip Souplault (Francja, 1897-1990). Pisarz i polityk. Wybitne dzieła: Ostatnie noce Paryża; Automatyczna wiadomość.
- Paul Eluard (Francja, 1895-1952). Poeta. Wybitne dzieła: Umierać nie umierać; Wolność czy miłość; Stolica bólu; Skrócony słownik surrealizmu.
- Benjamin Peret (Francja, 1899-1959). Poeta. Wybitne dzieła: Dranie i pola honoru umierają; Wielka gra; Hańba poetów.
