Wiedza odnosi się do zbiór doświadczeń, wrażeń i refleksji, które prowadzą do rozumowania i uczenia się.
Dzięki wiedzy ludzie mogą rozpoznać kontekst, w którym się znajdujemy i rozwijamy, po dokonaniu różnych interpretacji i analiz wszystkiego, czego doświadczamy i czujemy. Platon był jednym z pierwszych filozofów i myślicieli, którzy uznali, że wiedza jest prawdziwa.
Później pojawili się inni myśliciele, którzy nadal badali wiedzę, jej pochodzenie i aktualność, wśród nich Immanuel Kant, który podkreślał wagę badania epistemologii.
Również wiedza prowadzi do procesu poznawczego, który rozwija się, gdy otrzymujemy więcej informacji, czy to przed doświadczeniem, czy nie.
Wiedza empiryczna
Wiedza empiryczna to ta, którą zdobywa się poprzez obserwację oraz osobiste i dające się udowodnić doświadczenie, bez konieczności stosowania jakichkolwiek badań lub metod badawczych.
Jednak czysta wiedza empiryczna nie istnieje, a to dlatego, że wszyscy ludzie są częścią społeczeństwa, społeczności i rodziny.
Oznacza to, że jesteśmy częścią środowiska pełnego przekonań, myśli, teorii, stereotypów lub osądów wartościujących, które wpływają na naszą percepcję i interpretację nowej wiedzy.
Przykładem wiedzy empirycznej może być rozpoznawanie smaków potraw.
Zobacz też: Wiedza empiryczna
Wiedza naukowa
Jest to rodzaj wiedzy, który charakteryzuje się prezentowaniem informacji o możliwych do udowodnienia zjawiskach w logiczny i zorganizowany sposób. Dlatego opiera się na teoriach, prawach i podstawach, aby zweryfikować analizę i aktualność informacji.
W tym sensie można sformułować wnioski lub hipotezy, które zachęcają do nowych badań, krytycznej analizy i rozwoju technologicznego. Umożliwia także tworzenie nowych modeli czy teorii. Jako przykład możemy wymienić tworzenie energii odnawialnych.
Intuicyjny wgląd
Jest to rodzaj wiedzy, który uzyskuje się w procesie rozumowania, po którym dostrzega się pomysł lub fakt, bez konieczności wcześniejszej wiedzy lub weryfikacji jego prawdziwości.
Intuicja pozwala nam natychmiast postrzegać informacje dzięki relacji informacji, skojarzeniu idei lub wrażeń, które realizuje każda osoba.
Na przykład możemy intuicyjnie wyczuć, że może padać, jeśli widzimy na niebie duże nagromadzenie dziewiątek, którym towarzyszy silny wiatr.
Wiedza filozoficzna
Jest to rodzaj wiedzy, który zaczyna się od refleksji, obserwacji i dialogu na temat rzeczywistości, kontekstu, w którym się znajdujemy, przeżywanych doświadczeń, między innymi zjawisk przyrodniczych, kulturowych, społecznych i politycznych.
Podobnie jest to wiedza, którą można wywieść z myśli, poza kwestiami, nad którymi należy dokonać refleksji czy analizy.
W wiedzy filozoficznej nie jest konieczne sięganie do doświadczenia, gdyż jego głównym celem jest wyjaśnienie wszystkiego, co nas otacza, dlatego opiera się na tworzeniu metod i technik, które pozwalają na analizę i wyjaśnienie różnych ludzkich sytuacji i praktyk.
Jest to również rodzaj wiedzy, którą można stale poprawiać i ulepszać. Na przykład studium etyki lub moralności.
Wiedza matematyczna
Wiedza matematyczna dotyczy relacji między liczbami a dokładnymi reprezentacjami rzeczywistości. Charakteryzuje się przedstawieniem rodzaju abstrakcyjnego i logicznego racjonowania, ustalaniem wzorów matematycznych i odnoszeniem się do wiedzy naukowej.
Jako przykład można wymienić liczby dodatnie i liczby ujemne w administracji.
Wiedza logiczna
Jest to rodzaj wiedzy, który opiera się na spójnej kompresji idei, które są ze sobą powiązane i które generują wnioski. Charakteryzuje się dedukcją, stosowaniem logicznego i porównawczego myślenia oraz prowadzeniem do możliwych rozwiązań.
Na przykład w każdy czwartek mam lekcje gry na fortepianie, dziś jest czwartek, więc mam lekcje gry na fortepianie.
Wiedza religijna
Jest to rodzaj wiedzy opartej na dogmacie, wierze lub wierzeniach ludzi, których dane są uważane za prawdziwe i akceptowane bez żadnych wątpliwości, poza tym, że nie można wykazać ich prawdziwości lub fałszu.
Charakteryzuje się tym, że jest rodzajem wiedzy, która jest przekazywana z pokolenia na pokolenie, wpływa na inne rodzaje wiedzy, składa się m.in. z rytuałów i szeregu przepisów, stabilnych wartości i osobistych zachowań.
Na przykład wiara w rytuały, które mogą dokonywać cudów lub rozwiązywać różne problemy.
Bezpośrednia wiedza
Jest to rodzaj wiedzy, który zdobywa się po bezpośrednim doświadczeniu z przedmiotem lub sytuacją. Uzyskuje się ją zmysłami, dlatego podlega osobistej interpretacji.
Nie należy jej mylić z wiedzą intuicyjną, wywodzącą się z wcześniejszych doświadczeń. Na przykład, gdy pierwszy raz pada śnieg.
Wiedza pośrednia
Jest to wiedza uzyskana z innych posiadanych informacji, więc nie trzeba być przed obiektem, do którego się odwołujemy.
Na przykład, gdy uczeń wie, na czym polega układ krążenia, dzięki temu, że przeczytał o tym w szkolnej książeczce.
