Czym jest kalendarz aztecki?
Kalendarz Azteków to system pomiaru czasu stworzony przez Azteków, zwanych także Mexica, mezoamerykańską populację żyjącą między XIV a XVI wiekiem.
Dwa istnieją rodzaje kalendarzy azteckich obliczyć dni, miesiące, lata i wieki na podstawie dwóch cykli:
- Kalendarz rytualny: 260 dni, miał charakter wróżbiarski. Ksiądz śledził dni.
- Kalendarz słoneczny lub cywilny: 365 dni, oznaczało daty uhonorowania bóstw i oddania hołdu porom roku lub zjawiskom naturalnym.
Pochodzenie kalendarza azteckiego jest niejasne, ale ma on swoich przodków w innych kulturach mezoamerykańskich, takich jak Majowie. Mieli 365-dniowy kalendarz słoneczny z 20-dniowymi miesiącami zwanymi Haaboraz 260-dniowy kalendarz rytualny zwany Tzolkin.
Podobnie jak Majowie, funkcja kalendarza azteckiego była związana z jego organizacją społeczną. Był przewodnikiem po działalności rolniczej, uroczystościach zbiorowych, datach zgromadzeń czy obrzędach.
Przez długi czas uważano, że Kamień Słońca, monolit znaleziony w Mexico City przez Hiszpanów, był kalendarzem Azteków. Ale ta hipoteza została odrzucona.
Kalendarz słoneczny lub cywilny (Xiuhpōhualli)
Był to 365-dniowy kalendarz podzielony na 18 miesięcy zwany cempohuallapohuallis, po 20 dni każdy. Pod koniec każdego roku nazywa się pięć dni nemomtemi, uważane za „puste” dni, więc poświęcono im post i odpoczynek.
Kalendarz słoneczny służył jako przewodnik Azteków w wielu kwestiach życia codziennego. Kalendarz wskazywał najlepszy czas na kultywację lub żniwa, dogodną datę składania ofiar lub ofiar bogom lub czas rozpoczęcia i zakończenia cykli.
Służył również do określania dat określonych wydarzeń społecznych, takich jak przyjęcia ku czci bóstwa, ku czci zmarłych, czy też do wskazania inicjacji dzieci w określone czynności.
Kalendarz rytualny lub święty (Tonalpohualli)
Był to rodzaj kalendarza azteckiego poświęconego datom uważanym za mistyczne i był zorganizowany według roku 260 dni, z 20 miesiącami po 13 dni każdy.
Kalendarz ten funkcjonował jako zapis pomyślnych dat istotnych wydarzeń, takich jak najlepsze dni na sadzenie, zbiory czy wyprawy ekspedycyjne. Kiedyś był pisany na jeleniej skórze lub papierze pergaminowym.
w TonalpohualliKażdy z 260 dni w roku miał nazwę utworzoną z systemu, który łączył nazwy 20 dni kalendarza słonecznego z numeracją od 1 do 13. Ten system unikał powtarzania nazw.
W ten sposób pierwszy tydzień kalendarza cywilnego rozpoczął się 1 Cipactli (1- aligator) i zakończył się w 13 Acatl (13-trzcinowy). Drugi tydzień rozpoczął się o 1 Ocelotl (1- Jaguar) i trzeci w 1 Mazatl (1- jeleń).
Miesiące kalendarza azteckiego i ich znaczenie
W azteckim kalendarzu słonecznym lub cywilnym, każdy z 18 miesięcy lub cempohuallapohualli miał nazwę związaną z bóstwem, któremu zostanie złożony hołd w ciągu 20 dni, które trwał miesiąc.
Zdjęcia są szczegółami Kodeks Tovar, XVI-wieczny rękopis meksykańskiego jezuity Juana de Tovara z ponad 50 obrazami przedstawiającymi obrzędy azteckie.
1. Cuahuitlehua: wody ustają lub podnoszą się drzewa
W tym miesiącu oddano hołd Tlaloc, bóg deszczu i bóstwa związane z tlatoques lub góry nazwane imieniem bogów.
Powiązane rytuały obejmowały ofiary z wody, ofiarowanie ciastek kukurydzianych i podnoszenie palików za pomocą kolorowego papieru.
2. Tlacaxipehualiztli: skórowanie mężczyzn
Miesiąc kalendarzowy poświęcony Xipe Totec, bóg życia, śmierci i zmartwychwstania. Rytuały miesiąca to składanie ofiar z jeńców wojennych i procesja prosząca boga o uzdrowienie z jakiejkolwiek choroby lub choroby.
3. Tozoztonli: małe czuwanie
Miesiąc poświęcony Coatlicue, bogini życia i śmierci. Rytuały składały się z czuwania na polach kukurydzy od zmierzchu do północy, aby prosić o dobre zbiory. Odprawiano też tańce, składano kwiaty na ziemię i składano ofiary z ptaków.
Trzeci miesiąc to także inicjacja dziewcząt i chłopców w życie towarzyskie, za co wręczano im bransoletki i naszyjniki wykonane z nici i przydzielano im zadania zgodnie z ich wiekiem.
4. Huey Tozoztli: wielkie czuwanie
W czwartym miesiącu składano ofiary z ptaków i obchodzono żniwa kukurydzy, ale obrzędy były skierowane do boga kukurydzy Cintéotl i jej żeńska dwoistość Chicomecóatl.
Główny obrzęd polegał na udaniu się na pola i zabraniu delikatnej rośliny, której ofiarowano różne pokarmy. Rośliny te zostały przewiezione do świątyni Chicomecóatl obok reprezentacji Cintéotl który zawierał nasiona następnego siewu.
5. Toxcatl: suchość lub susza
Piąty miesiąc był poświęcony Tezcatlipoca Tak Huitzilopochtli, kolejne podwójne bóstwo związane ze Słońcem. Huitzilopochtli Był założycielem Meksyku-Tenochtitlán, dlatego uważany był za jednego z jego najważniejszych bogów.
Aby uczcić boga założyciela, wykonano dużą figurę boga z mieszanki amarantusa i miodu. Figurkę niesiono w procesji, a następnie rozdzielano wśród ludności w celu zjedzenia mikstury.
6. Etzalcualiztli: eztalli jest zjadany
To był miesiąc, aby podziękować Tlaloc, bóg deszczu, obfitość, którą stworzyła ziemia. Na to przygotował eztalli, gulasz zrobiony z fasoli i kukurydzy, noszony w małych garnkach, które brano jedną ręką, podczas gdy w drugiej niesiono kolbę.
Kolejnym rytuałem było podziękowanie tlaloques, góry nazwane na cześć bogów, hojność, jaką napełnili ziemię, wyrażoną w zebranym pożywieniu. Aby to zrobić, młodzi mężczyźni i mężczyźni przebrani za tlaloques i prosili o jedzenie od drzwi do drzwi.
7. Tecuilhuitontli: mała uczta panów
W latach dwudziestych Huixtocíhuatl, bogini soli. Obrzęd polegał na złożeniu w ofierze kobiety z rodzin salineros, która w tym miesiącu uosabiała boginię i przyjmowała w jej imieniu ofiary i tańce.
8. Huey Tecuilhuitl: wielka uczta panów
Ósmy miesiąc był kontynuacją obchodów dostatku minionych dwudziestu. W tym przypadku czcicielami byli Xilonen, bogini słodkiej kukurydzy i Xochipilli, bóg radości i szlachty lub „panów”. Uroczystości obejmowały sporą dystrybucję żywności oraz złożenie w ofierze dwóch niewolników reprezentujących wspomniane bóstwa.
9. Tlaxochimaco: ofiarowanie kwiatów lub małe święto zmarłych
Bogowie czczeni w dziewiątym dwudziestym byli bogiem ciemności, Tezcatlipoca, bóg słońca i wojny, Huitzilopochtli , Y Mictlantecuhtli, bóg zmarłych. Uroczystości obejmowały ofiarowanie kwiatów bogom i zmarłym, taniec i przygotowanie specjalnych potraw, takich jak ciastka kukurydziane i aksolotl.
W tym miesiącu duży dziennik o nazwie xocotl do Templo Mayor, gdzie pozostał do następnych dwudziestu
10. Xocotlhuetzi: owoc spada lub wielkie święto zmarłych
Miesiąc poświęcony bogom ciepła i ognia (Xiuhtecühtli), kupcówYacatecuhtl) i umarłychMictlantecuhtli). W tym miesiącu pościli przez trzy dni ku czci zmarłego i odbył się rodzaj konkursu z xocotl, kufer, który został wprowadzony do Templo Mayor miesiąc wcześniej.
Na szczycie pnia umieszczono figurkę wykonaną z tzoalli, ciasto z amarantusa. Młodzi ludzie rywalizowali o dotarcie do figurki, a ktokolwiek to zrobił, rzucił ją w tłum. Potem on xocotl został zestrzelony.
11. Ochpaniztli: zamiatanie
Tę dwudziestkę poświęcono renowacji, dlatego sugeruje się, że być może za jakiś czas w tym miesiącu rozpoczął się kalendarz słoneczny. Czczone bóstwa były Atlatonanbogini wody, Chicomecóatl, bogini kukurydzy i Toci „Matka bogów” lub „nasza babcia”.
Na jego cześć dokonano szeregu ofiar, które zakończyły się oczyszczeniem posągów, świątyń, budynków i domów, aby powitać nowy cykl.
12. Teotleco: przybycie bogów
W tym miesiącu oczekiwano i obchodzono przybycie bogów na Ziemię. Z tego powodu dokonywano ofiar z jeńców wojennych.
13. Tepeilhuitl: święto gór
Obchody tej dwudziestki koncentrowały się na tlatoques, góry i góry w ogóle, ponieważ wierzono, że w nich jest woda i dlatego powstało życie.
14. keczolli: lanca bojowa lub drogocenny pióropusz
Ta dwudziestka była poświęcona Mixcoatl, Bóg wojny. Rytuały polegały na robieniu włóczni w pierwszej połowie lat dwudziestych, które następnie były używane do uhonorowania zmarłych wojowników.
15. Panquetzalizeli: podnoszenie flag flag
To miesiąc, w którym czczony jest główny bóg Meksyku, Huitzilopochtli. Śpiewano i tańczono przez dwadzieścia lat, podczas gdy panowie niewolników, którzy mieli zostać ofiarowani, musieli pościć. W ostatnich dniach dwudziestu niewolników i jeńców ofiarowano bogu.
16. Atemoztli: wody opadają
To miesiąc na cześć Tlaloc, bóg deszczu, ponieważ była to pora roku, kiedy poziom wody osiągnął najniższy punkt. Przedstawienia gór zostały wykonane z mieszanką amarantusa i miodu, a hołd oddano tym, którzy zginęli w wodzie.
Ci, którzy mieli dolegliwości związane z wodą lub wilgocią, tworzyli obrazy, które ich reprezentowały, i dodawali ziarno, które tworzy serce.
Następnie ksiądz za pomocą drewnianego noża otworzył figurkę i „wydobył” serce. Nasiona zebrano i wrzucono do wiru Pantitlán jako ofiarę dla władców wód.
17. Tytuł: pomarszczony
Miesiąc na cześć Ilamatecuhtli, „starsza pani” i Mixcoatl, bóg wojownika i patron myśliwych. W ciągu tych dwudziestu zadzwonił kwaśny chleb… xocotamalli i wypił kwaśny napój zrobiony z fioletowej kukurydzy.
18. Izcalli: zmartwychwstanie lub odnowienie
Ostatnie dwadzieścia z kalendarza słonecznego. Był poświęcony Xiuhtecutli, bóg ognia i „śmierć” cyklu i początek nowego.
Nemontemi (5 śmiertelnych dni)
Były to dni skupienia i refleksji. Unikano wychodzenia z domu i wykonywania ważnych czynności, ponieważ uważano, że przynosi to pecha.
Azteckie dni kalendarzowe i ich znaczenie
Kalendarz aztecki liczył w sumie 20 dni w każdym miesiącu. Każdemu z tych dni odpowiadało inne znaczenie związane z bóstwem:
- Cipactli (aligator)
- Ehecatl (wiatr)
- Kali (dom)
- Cuetzpallina (jaszczurka)
- Cóatl (wąż)
- Miquiztli (śmierć)
- Mazatl (jelenie)
- Tochtli (królik)
- Atl (woda)
- Itzcuintli (pies)
- Ozomatli (małpa)
- Malinalli (trawa)
- Ácatl (stroik)
- Ocelotl (jaguar)
- Cuauhtli (orzeł)
- Cozcaquauhtli (sęp)
- Ollin (ruch)
- Tecpátl (obsydian)
- Quiahuitl (deszcz)
- Xochitl (kwiat)
Dlaczego Kamień Słońca nie jest kalendarzem Azteków?
Kamień Słońca, popularnie nazywany kalendarzem azteckim, od dawna uważano za reprezentację sposobu, w jaki Meksyk śledził dni.
Kamień Słońca, monolit wykonany przez Meksyk między XIII a XV wiekiem, zawiera w sobie symbole sugerujące, że był używany jako kalendarz. Przedstawiono w nim na przykład 20 dni kalendarza słonecznego.
Jednak brak innych elementów, takich jak miesiące kalendarza słonecznego czy cykl rytualny, potwierdza pogląd, że Kamień Słońca nie był używany jako kalendarz.
Kamień Słońca w rzeczywistości reprezentuje kosmowizję ludzi z Meksyku, to znaczy koncepcję czasu, ich pochodzenia jako narodu i historii na Ziemi, jaką posiadali.
Dlatego chociaż w Kamieniu Słońca było przedstawienie sposobu, w jaki Aztekowie rozumieli czas, nic nie wskazuje na to, by był używany jako kalendarz.
Zobacz też:
- Kalendarz Majów.
- Kamień słoneczny.
